Μονή Αγίου Παντελεήμονα
Χτισμένο τον 15ο αιώνα, στην πλαγιά του λόφου Κρύαλλος μέσα σε αιωνόβια πλατάνια και καρυδιές, το ιστορικό μοναστήρι ξεχωρίζει για την μεγαλοπρεπή φρουριακή αρχιτεκτονική του. Πίσω από τα επιβλητικά πέτρινα τείχη του, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την περίτεχνη βοτσαλωτή αυλή. Ο ναός του κοσμείται από περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο και εξαίσιες τοιχογραφίες στον τρούλο.
Μικρό Χωριό
Αυτός ο ερημωμένος μεσαιωνικός οικισμός είναι ένα σπάνιο αρχιτεκτονικό στολίδι από λιθόστρωτα μονοπάτια, 220 πετρόχτιστα σπίτια και όμορφες βυζαντινές εκκλησίες του 14ου - 15ου αιώνα. Η απόκοσμη ατμόσφαιρα του χωριού και η ομορφιά του τοπίου ασκούν μια ιδιαίτερη σαγήνη στους επισκέπτες του νησιού. Μην χάσετε την ευκαιρία να περιηγηθείτε στα σοκάκια του και να κάνετε μια στάση στις εκκλησίες Κοίμησης της Θεοτόκου (1787) και Τίμιας Ζώνης (1861) για να θαυμάσετε τις έξοχες νωπογραφίες τους.
Σπήλαιο Χαρκαδιό
Σ’ αυτό το ιστορικό σπήλαιο στη Μεσσαριά έζησαν οι τελευταίοι νάνοι – ελέφαντες της Ευρώπης, ένα από τα σημαντικότερα παλαιοντολικά ευρήματα του ευρωπαϊκού χώρου. Η αρχαιολογική ανασκαφή έφερε στο φως πάνω από 15.000 απολιθωμένα οστά από 40 νάνους - ελέφαντες (από το 4.500 π.Χ.) καθώς και δείγματα νεολιθικής κεραμικής. Τα ευρήματα εκτίθενται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο της Τήλου.
Μεγάλο Χωριό
Η πρωτεύουσα του νησιού απλώνεται στους πρόποδες του λόφου του Αγίου Στεφάνου, στην σκιά του Κάστρου των Ιπποτών. Χτισμένος τον 19ο αιώνα, ο οικισμός γοητεύει με τη λιτή αισθητική του από πέτρινες κατοικίες και λουλουδιαστές αυλές.
Κάστρο Ιπποτών
Το μεσαιωνικό Κάστρο των Ιωαννιτών Ιπποτών (15ος αιώνας) βρίσκεται πάνω από το Μεγάλο Χωριό και είναι χτισμένο πάνω στα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης με το ιερό του Απόλλωνα και της Αθηνάς. Στο εσωτερικό του σώζονται ερείπια από δεξαμενές νερού και ο ναός του Αρχάγγελου Μιχαήλ (14ος – 15ος αιώνας) με την περίτεχνη βοτσαλωτή αυλή.
Οι επάλξεις του κάστρου εποπτεύουν τον εύφορο κάμπο και το αρχαίο λιμάνι της Ερίστου αλλά και τον παραθαλάσσιο οικισμό του Αγίου Αντωνίου.
Οι βυζαντινές εκκλησίες
Η Τήλος μετρά πάνω από 200 βυζαντινές εκκλησίες και ξωκλήσια, διασκορπισμένες σε όλο τον νησί. Οι περισσότερες από αυτές φιλοξενούν υπέροχες νωπογραφίες από σημαντικούς καλλιτέχνες και μάστορες της εποχής τους. Αξίζει να επισκεφτείτε την Παναγία Πολίτισσα (19ος αιώνας) και το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου (14ος αιώνας), κοντά στα Λιβάδια.
Τα αρχαία μονοπάτια
H Τήλος θεωρείται ένας από τους κορυφαίους προορισμός για περιηγητικό τουρισμό, καθώς η εκθαμβωτική φύση του νησιού διασχίζεται από αρχαία μονοπάτια μοναδικής ομορφιάς. Σήμερα υπάρχουν 30 χαραγμένες διαδρομές πεζοπορίας που αποκαλύπτουν στον περιηγητή μια απρόσμενη ποικιλία τοπίων και πολιτιστικών μνημείων.