Ψαρά:
Μια Μικρή Νησιωτική Πολιτεία

Τα Ψαρά είναι ένα μικρό ιστορικό νησί, λίγα ναυτικά μίλια δυτικά της Χίου. Η μικροσκοπική νησιωτική πολιτεία υπήρξε η τρίτη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη στην προεπαναστατική Ελλάδα μετά την Ύδρα και τις Σπέτσες, αναδεικνύοντας εμβληματικούς αγωνιστές του 1821 και εθνικούς ευεργέτες. Σήμερα, η ένδοξη ιστορία του νησιού μνημονεύεται σε διάφορες τοποθεσίες του.

Τα Ψαρά ξεχωρίζουν για την άγρια ομορφιά των τοπίων τους και τις ανέγγιχτες παραλίες με τις καταγάλανες θάλασσες, προσφέροντας έναν παράδεισο στους λάτρεις των ήρεμων διακοπών και της αυθεντικής φιλοξενίας. Αποτελούν ιδανική ημερήσια απόδραση από τη Χίο αλλά και το τέλειο ορμητήριο για να ανακαλύψει κανείς ανεξερεύνητους ερημικούς παραδίσους μοναδικού φυσικού κάλλους.

1. Εάν επιλέξετε ένα από τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια για Ψαρά, μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το ακρωτήρι του Αγίου Γεωργίου, στην κορυφή του οποίου δεσπόζει ο επιβλητικός Φάρος των Ψαρών. Έχει κατασκευαστεί το 1909 από τη γαλλική εταιρεία οθωμανικών φάρων και φτάνει τα 78 μέτρα ύψος.
2. Να κάνετε τον περίπλου του νησιωτικού συμπλέγματος των Ψαρών (Αντίψαρα, Άη Νικολάκι, Δασκαλειό, Κάτω Νησί, Νησιοπούλα, Πρασονήσι) για να κολυμπήσετε στις παραλίες Aυλάκι, Eγγλέζικη, Ίσαρη, Kάναλο και Λιμνονάρια.
3. Να περπατήσετε το μονοπάτι από την πρωτεύουσα των Ψαρών έως την Χερσόνησο του Παλαιόκαστρου, μια από τις ομορφότερες διαδρομές του νησιού που προσφέρει υπέροχη θέα στα Ψαρά.
4. Να ανακαλύψετε τα 67 ξωκλήσια του νησιού, τη συντήρηση και φροντίδα των οποίων έχουν αναλάβει ψαριανές οικογένειες αντίστοιχα. Επισκεφτείτε το ξωκλήσι της Μονής της Ζωοδόχου Πηγής για να θαυμάσετε το ξεχωριστό τέμπλο (έργο του Χιώτη αγιογράφου Γ. Λούρου) του, με σχέδια από κεντήματα Ψαριανών νοικοκυρών.

Με περισσότερες από 40 παραλίες, το μικροσκοπικό νησί των Ψαρών προσφέρει αφθονία επιλογών στους επισκέπτες του. Οι πιο κοσμοπολίτικες και αμμουδερές βρίσκονται στη δυτική πλευρά του ενώ η ανατολική ακτογραμμή στολίζεται από βοτσαλωτές και άγριες παραλίες για τους λάτρεις της απομόνωσης και της περιπέτειας. Όλες διαθέτουν κρυστάλλινα μπλε νερά και εντυπωσιακό βυθό. Αξίζει ν’ ανακαλύψετε:

• Το Κατσούνι, στον οικισμό των Ψαρών που διαθέτει πλούσια αμμουδιά και ρηχά νερά, κατάλληλα για οικογένειες με μικρά παιδιά. Η ατμόσφαιρα είναι κοσμοπολίτικη ενώ κάθε καλοκαίρι προσελκύει πλήθος κόσμου για το διάσημο τοπικό τουρνουά beach volley.
• Τον Κάτω Γιαλό, μια εκθαμβωτική βοτσαλωτή παραλία με κρυστάλλινα γαλάζια νερά, στη σκιά του λόφου της Μαύρης Ράχης. Είναι ιδανική για τους λάτρεις της απομόνωσης και έχει θέα στα Αντίψαρα.
• Τη Λαζαρέτα, για πολλούς, την καλύτερη παραλία των Ψαρών. Απέχει δύο περίπου χιλιόμετρα από τη Χώρα και διαθέτει ψιλή άμμο, κρυστάλλινα γαλάζια νερά και όμορφα κοχύλια.
• Τη Λάκκα, τη μεγαλύτερη παραλία των Ψαρών, στρωμένη με όμορφα λευκά βότσαλα και δροσερά γαλάζια νερά. Βρίσκεται στον όρμο του Αγίου Νικολάου με θέα στο σύμπλεγμα των βραχονησίδων Νησοπούλα.
• Τη Λήμνο, στη νότια πλευρά των Ψαρών, μια αμμουδερή παραλία με κρυστάλλινα νερά.
• Το Φτελιό, μια βοτσαλωτή παραλία με βαθιά κρυστάλλινη θάλασσα και εντυπωσιακό βυθό. Είναι ιδανική για όσους αγαπούν τις βουτιές και τις εξερευνήσεις με μάσκα.
• Το Φανάρι, τη νοτιότερη παραλία των Ψαρών που κερδίζει τις εντυπώσεις χάρη στο όμορφο τοπίο της. Το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, τα γαλάζια νερά και τα επιβλητικά μαύρα βράχια συνθέτουν μια μαγική σκηνογραφία.

Ψαρά
Απλωμένη γύρω από το λιμάνι, η πρωτεύουσα του νησιού ξεχωρίζει για τη γραφική της σκηνογραφία με τα στενά δρομάκια και τα ωραία πέτρινα αρχοντικά με τις κοκκινωπές κεραμοσκεπές.

Εκκλησία του Αγίου Νικολάου
Xτισμένη το μεταξύ 1785 και 1793 στο ψηλότερο σημείο της Χώρας, η σημαντικότερη εκκλησία του νησιού βρίσκεται στο τέλος 60 σκαλοπατιών και ατενίζει το απέραντο γαλάζιο. Είναι φτιαγμένη από μάρμαρα που κουβαλούσαν Ψαριανοί ναυτικοί από την Χίο και άλλα νησιά του Αιγαίου καθώς και από μακρινά μέρη όπως η Μάλτα και η Μασσαλία.

Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου
Το ιστορικό μοναστήρι του 1780 φιλοξενεί ανεκτίμητους θησαυρούς όπως χειρόγραφα και ιερατικά κείμενα που έχουν τυπωθεί σε Μόσχα και Βενετία. Στην μονή φυλασσόταν επίσης η εικόνα της Παναγίας (έργο του σπουδαίου ζωγράφου της Αναγέννησης Δομήνικου Θεοτοκόπουλου) που αργότερα μεταφέρθηκε στην Σύρο. Η τοποθεσία προσφέρει πανοραμική θέα στο Αιγαίο, με το βλέμμα να αγκαλιάζει την Λέσβο, την Σκύρο και το Άγιον Όρος.

Oικία Κωνσταντίνου Κανάρη
Τα Ψαρά είναι ο τόπος καταγωγής του σπουδαίου αγωνιστή του 1821, ναύαρχου και μετέπειτα πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κωνσταντίνου Κανάρη. Η σχέση του εθνικού ήρωα με το νησί μνημονεύεται σήμερα με μια προτομή στο σημείο όπου άλλοτε βρισκόταν η οικογενειακή του κατοικία. 

Μαύρη Ράχη
Ο ιστορικός λόφος του Παλαιόκαστρου και σύμβολο της ηρωικής αντίστασης των Ψαριανών στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Στην κορυφή του κυριαρχεί το λιτό Μνημείο του Ολοκαυτώματος των Ψαρών, το οποίο μνημονεύει το γεγονός της αυτοθυσίας 120 Ψαριανών (ανδρών και γυναικόπαιδων), με την ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης και αμυντικού οχυρού του λόφου κατά την πολιορκία του από τους Οθωμανούς. Ένα πέτρινο μονοπάτι οδηγεί στο σημείο, απ’ όπου μπορείτε να ατενίσετε ένα από τα ωραιότερα ηλιοβασιλέματα του νησιού.

Αρχοντίκι
Ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος του νησιού συγκροτείται από τα απομεινάρια ενός μυκηναϊκού οικισμού και ενός αρχαίου νεκροταφείου.

Αντίψαρα
Το ακατοίκητο νησάκι απέναντι από το λιμάνι των Ψαρών φημίζεται για το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος του (περιοχή Natura 2000), προσφέροντας καταφύγιο σε σπάνια θαλασσοπούλια. Η παραλία της Ψιλής Άμμου θεωρείται μία από τις ωραιότερες της Μεσογείου.

Σπιτάλια
Το επιβλητικό πέτρινο κτίριο του παλιού λοιμοκαθαρτηρίου χρησιμοποιούνταν για την προσωρινή καραντίνα των Ψαριανών ναυτικών, αμέσως μετά την επιστροφή τους από τα ταξίδια. Το κτίριο εντυπωσιάζει ακόμα με τις τοξωτές σκεπές και τα λιτά του διαμερίσματα. Το ιστορικό κτίσμα πέρασε στην ιδιοκτησία του ΕΟΤ το 1976 και λειτούργησε ως εστιατόριο μετά την ανάπλασή του από τον σπουδαίο Έλληνα αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη.

Εάν επιλέξετε ένα από τα δρομολόγια για Ψαρά θα απολαύσετε λαχταριστή αστακομακαρονάδα καθώς το νησί είναι ένας από τους μεγαλύτερους αλιείς αστακού στην Ελλάδα. Επίσης, θα γευθείτε εξαιρετικό κατσικάκι γεμιστό στο φούρνο, ριζότο με μελάνι σουπιάς και κουφωτά (είδος ζυμαρικών). Πριν φύγετε, πάρτε μια γεύση από το εξαιρετικό τοπικό μέλι.