Φολέγανδρος:
Ένας Άγνωστος Θησαυρός της Ευρώπης

H Φολέγανδρος είναι ένα από τα πιο σαγηνευτικά νησιά των Κυκλάδων και ένας από τους άγνωστους θησαυρούς της Ευρώπης, σύμφωνα με τον διεθνή τύπο. Αν και για πολλές δεκαετίες ανήκε στην άγονη γραμμή του Αιγαίου, σήμερα αυτός ο εντυπωσιακός βράχος στο νοτιότερο σημείο των Κυκλάδων, αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο κοσμοπολίτικους διεθνείς ταξιδιωτικούς προορισμούς με έντονη νυχτερινή ζωή και διάσημους επισκέπτες.

Από την εκθαμβωτική καστροπολιτεία της Χώρας, μια από τις ωραιότερες και πιο ρομαντικές πρωτεύουσες του Αιγαίου, έως την υπέροχη αγροτική ενδοχώρα και τις παρθένες παραλίες της, η Φολέγανδρος υπόσχεται αυθεντικές συγκινήσεις στους λάτρεις της αρχιτεκτονικής, της άγριας φυσικής ομορφιάς και της ελευθερίας. Ένα νησί – εμπειρία των αισθήσεων κάτω από το άπλετο φως του Αιγαίου.

1. Εάν επιλέξετε ένα από τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια για Φολέγανδρο μην χάσετε την ευκαιρία να ατενίσετε το απέραντο γαλάζιο από την πλατεία της Πούντας, ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά μπαλκόνια του Αιγαίου.
2. Να περιπλανηθείτε στην Άνω Μεριά, την καρδιά της αγροτικής Φολεγάνδρου. Ένα ανοικτό μουσείο λαϊκής αρχιτεκτονικής από περίτεχνες ξερολιθιές και αναστηλωμένες παραδοσιακές αγροικίες.
3. Να κολυμπήσετε στα υπέροχα νερά γύρω την εκθαμβωτική θαλασσοσπηλιά του Γεωργίτση, έναν από τους πιο δημοφιλείς σταθμούς των εκδρομικών πλοιαρίων που περιπλέουν το νησί.

Η βραχώδης ακτογραμμή της Φολεγάνδρου σχηματίζει εντυπωσιακά τοπία άγριας ομορφιάς που κοσμούνται από ήσυχες και ειδυλλιακές παραλίες με υπέροχα καταγάλανα νερά. Οι περισσότερες είναι ανοργάνωτες και προσβάσιμες δια θαλάσσης ή μέσω μονοπατιών. Αξίζει ν’ ανακαλύψετε:

• Την Αγκάλη, απλωμένη γύρω από το γραφικό κόλπο του Βαθύ. Η μεγαλύτερη παραλία του νησιού είναι ένας παράδεισος βελούδινης χρυσής αμμουδιάς και διάφανων σμαραγδένιων νερών. Είναι ιδανική για τους λάτρεις της ησυχίας, της ηλιοθεραπείας και της εξερεύνησης του βυθού με μάσκα. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη αλλά ο κοντινός οικισμός διαθέτει αρκετές ταβέρνες και cafés. Η πρόσβαση είναι σχετικά εύκολη με αυτοκίνητο από τη Χώρα αλλά και με εκδρομικό καΐκι.
• Το Λιβάδι, μια πανέμορφη παραλία με χρυσή αμμουδιά και υπέροχα σμαραγδένια νερά,  μόλις ένα χιλιόμετρο από το λιμάνι του Καραβοστάση. Η ακτή περιβάλλεται από οπωρώνες και γειτονεύει με το μοναδικό κάμπινγκ του νησιού, όπου λειτουργούν μπαρ και εστιατόριο. Είναι ιδανική για θαλάσσια σπορ, ιδίως ιστιοσανίδα όταν αρχίζουν τα μελτέμια. Είναι προσβάσιμη δια θαλάσσης από την Αγκάλη ή τον Καραβοστάση και με περπάτημα από δύσβατο μονοπάτι που ξεκινά από την Άνω Μεριά.
• Το Λιβαδάκι, μια απόμερη παραλία, φημισμένη για το σπάνιο φυσικό κάλλος της, σε απόσταση μόλις δέκα λεπτών με τα πόδια από το Φάρο του Ασπρόπουντα. Η άγρια ομορφιά της συνδυάζει επιβλητικά βράχια από λευκή πέτρα και δροσερά γαλαζοπράσινα νερά. Η πρόσβαση γίνεται με καραβάκι από την Αγκάλη ή με περπάτημα μέσω δύο μονοπατιών που κατηφορίζουν από την Πάνω Μεριά.
• Τον Άγιο Νικόλαο, μια παραλία διάσημη για τα πάρτι της πανσελήνου! Αυτή η μικρή παραλία με τη λεπτή αμμουδιά και τα γαλαζοπράσινα νερά οφείλει το όνομά της στο εκκλησάκι που βρίσκεται στην αριστερή πλευρά της. Η ακτή διαθέτει αρμυρίκια για φυσική σκιά και ένα ταβερνάκι για προμήθειες καφέ και φαγητού. Η παραλία είναι προσβάσιμη με καραβάκι και μέσω μονοπατιού από την παραλία της Αγκάλης ή την Πάνω Μεριά.
• Το Κάτεργο, την πιο διάσημη και εντυπωσιακή παραλία του νησιού. Είναι ένα σκηνικό άγριας εξωτικής ομορφιάς από πελώριους βράχους, γκρίζα βότσαλα και τυρκουάζ θάλασσας. Η παραλία οφείλει το όνομά της στο ορυχείο εξαγωγής αιματίτη που λειτουργούσε στην περιοχή. Είναι απομονωμένη και χωρίς υποδομές, γι’αυτό θα πρέπει να φροντίσετε να είστε εφοδιασμένοι με τις απαραίτητες προμήθειες σε φαγητό και προστασία από τον ήλιο. Η πρόσβαση είναι σχετικά δύσκολη και γίνεται είτε με καραβάκι από το λιμάνι του Καραβοστάση είτε με πεζοπορία 30 λεπτών από το Λιβάδι.

Χώρα
Χτισμένη στην άκρη ενός βραχώδους γκρεμού, σε υψόμετρο 210 μέτρων πάνω από τη θάλασσα, η Χώρα της Φολεγάνδρου θεωρείται μια από τις πιο εντυπωσιακές πρωτεύουσες του Αιγαίου. Το στολίδι της είναι η κινηματογραφική καστροπολιτεία του 1215 που στεφανώνει τον οικισμό και αποτελείται από τα περίφημα «μονόσπιτα» (πέτρινα κυβόσχημα σπιτάκια που μοιάζουν με μοναστικά κελιά). Όλος ο οικισμός είναι ένα κομψοτέχνημα αρχιτεκτονικής αρμονίας και αισθητικής από λιθόστρωτα σοκάκια, συνεχόμενες ατμοσφαιρικές πλατείες με ασβεστωμένα πλατύσκαλα και συμπλέγματα γραφικών εκκλησιών.

Οικομουσείο Φολεγάνδρου
Στην Άνω Μεριά, μια παραδοσιακή αγροτική κατοικία του 19^ου αιώνα (θεμωνιά) έχει αναστηλωθεί υποδειγματικά για να φιλοξενήσει το πρωτότυπο λαογραφικό μουσείο του νησιού. Πρόκειται για μια in situ αναπαράσταση της αυθεντικής φολεγανδρίτικης ζωής του προηγούμενου αιώνα μέσα από μοναδικά αντικείμενα εποχής.

Η Παναγία της Χώρας
Χτισμένη σε μια βραχώδη λοφοπλαγιά πάνω από τη Χώρα, στην θέση ενός αρχαίου ιερού, η σημαντικότερη εκκλησία του νησιού αποτελεί ένα κομψοτέχνημα αιγαιοπελαγίτικης ναοδομίας του 19ου αιώνα. Ο επιβλητικός ναός ενσωματώνει στην κατασκευή του αρχαίες επιγραφές και γλυπτικά αφιερώματα στην Αρτέμιδα και τον Απόλλωνα ενώ το προαύλιό του προσφέρει ένα από τα ωραιότερα μπαλκόνια με θέα στο ηλιοβασίλεμα. Η ανάβαση έως εδώ, ακολουθώντας το μονοπάτι με τα ασβεστωμένα σκαλοπάτια από την πλατεία της Πούντας, είναι μια μαγευτική εμπειρία.

Εκκλησία της Παντάνασσας
Χτισμένη στις αρχές του 18ου αιώνα, η κομψή αυτή εκκλησία δεσπόζει στη δυτική πλευρά του Κάστρου. Η ανεπανάληπτη θέα της στο Αιγαίο, η οποία φτάνει έως τη Μήλο, τη Σίφνο και την Κίμωλο, κόβει την ανάσα.

Χρυσοσπηλιά
Το πιο εντυπωσιακό φυσικό μνημείο του νησιού κρύβεται σε μια δυσπρόσιτη λοφοπλαγιά του βράχου της Παναγίας και είναι ένα σπήλαιο μήκους 300 μέτρων με μοναδικό φυσικό κάλλος. Η σπηλαιολογική έρευνα ανέδειξε τη χρήση του ως σημαντικού τόπου λατρείας, καθώς το εσωτερικό του κοσμείται από ρωμαϊκές δεξαμενές και βραχογραφίες με πληθώρα αρχαίων ονομάτων που αναφέρονται σε τελετές ενηλικίωσης και χρονολογούνται από τον 4^ο αιώνα π.Χ.. Η πρόσβαση στο σημείο γίνεται δια θαλάσσης (με εκδρομικό πλοιάριο από το Καραβοστάσι) ή από την ξηρά μέσω των «Ελληνικών Σκαλοπατιών».

Φάρος της Ασπρόπουντας
Χτισμένος το 1919, σε υψόμετρο 58 μέτρων πάνω από τη θάλασσα, ο επιβλητικός αυτός φάρος είναι ένα από τα ωραιότερα σημεία του νησιού για να δείτε το ηλιοβασίλεμα. Η πρόσβαση έως εδώ απαιτεί πεζοπορία από το Λιβαδάκι ή την Άνω Μεριά.

Η κουζίνα της Φολεγάνδρου υπόσχεται αξέχαστες γευστικές εμπειρίες στους λάτρεις του καλού φαγητού. Τα πιο διάσημα παραδοσιακά εδέσματα του νησιού είναι τα ματσάτα (χειροποίητες χυλοπίτες) που συνοδεύονται από κόκκινη σάλτσα ή κοκκινιστό κρέας (κόκορα ή κουνέλι) και η  περίφημη καλατσούνα ή σουρωτένια (ντόπια τυρόπιτα με «σουρωτό» τυρί και κρεμμύδι).

Γενικότερα, το νησί φημίζεται για τις πίτες του και αξίζει να τις δοκιμάσετε όλες: από τις αλμυρές μανουρόπιτα, χορτένια και κολοκυθένια έως την γλυκιά καρπουζένια ή αδιαγγουρένια (με ντόπιο καρπούζι, μέλι και σουσάμι).

Εάν επιλέξετε ένα από τα δρομολόγια για Φολέγανδρο μην παραλείψετε επίσης να δοκιμάσετε αγαπημένες γεύσεις της κυκλαδίτικης γαστρονομίας όπως ρεβίθια φούρνου, καράβολους γιαχνί (σαλιγκάρια) και αγριοκάπαρη μαγειρευτή. Οι λάτρεις των σνακ, πάρτε μια γεύση από «μεθυσμένα» (κουλούρια σβησμένα με κρασί) και κουλούρα με σουσάμι και γλυκάνισο.